Infor­meren van burgers over slaver­nij­ver­leden via de Nassaudag

Indiendatum: 10 apr. 2023
Antwoorddatum: 31 mei 2023

Naar aanleiding van de door u gestelde vragen ex art.9 RvO inzake bovenvermeld onderwerp delen wij u het volgende mede.

Vraag 1.
Wordt er al aandacht besteed aan het slavernijverleden tijdens de Nassau dag?

Antwoord 1.
Op dit moment beperkt de aandacht tot het slavernijverleden tijdens de Nassaudag zich tot de reguliere aandacht voor het slavernijverleden. Wanneer het stadhuis wordt geopend voor publiek (bijvoorbeeld tijdens de Nassaudag of tijdens de Open Monumentendag) worden er bordjes geplaatst bij de kunstobjecten in het Stadhuis. Bij het schilderij van Johan Maurits wordt zijn aandeel in de slavenhandel beschreven:

De man op dit schilderij is Johan Maurits van Nassau-Siegen. Johan Maurits was 16 jaar toen hij in dienst ging van het Staatse leger. Na een carrière in Nederland vertrok hij als gouverneur-generaal in dienst van de West-Indische Compagnie naar Nederlands-Brazilië. Hij stond bekend als brenger van goed bestuur naar de nieuwe wereld. Daarnaast liet hij de Braziliaanse natuur en bevolking vastleggen door wetenschappers en kunstenaars. Zijn rol in de slavenhandel is lange tijd onderbelicht geweest. Hij heeft grote invloed gehad in de internationale handel in slaafgemaakte. Doordat hij twee Portugese slavenforten aan de westkust van Afrika veroverden maakte Johan Maurits het voor de Nederlanders mogelijk om Afrikaanse slaafgemaakte te verhandelen en te transporteren naar de Amerika’s.

Tijdens zijn bestuursperiode (7 jaar) werden minstens 24.000 mannen, vrouwen en kinderen naar Nederlands-Brazilië onder zeer slechte en vaak fatale omstandigheden verscheept. Maar ook in zijn privéleven was hij betrokken bij de slavenhandel. Hij had tientallen slaafgemaakte die hij liet brandmerken met zijn eigen monogram. Bij zijn terugkeer in Nederland heeft hij een woonhuis in Den Haag laten bouwen. Dit huis kreeg al snel de bijnaam Suikerpaleis en staat nu bekend als museum het Mauritshuis.

Vraag 2.
Is het college het eens met Partij voor de dieren dat deze dag kan worden ingezet om burgers ook deze kant van de geschiedenis te laten zien?

Antwoord 2.
De Nassaudag wordt niet door de gemeente maar door de stichting Breda Nassaustad georganiseerd. We bepalen daarom als gemeente niet wat er op het programma van de dag komt te staan, zoals we dat bij andere evenementen rondom cultureel erfgoed ook niet doen.

Het is in deze relevant om te vermelden dat koning Willem-Alexander op dit moment onderzoek laat uitvoeren naar het koloniale verleden van de familie Oranje-Nassau. Of hier ook voor Breda relevante zaken uit voortvloeien zal op een later moment moeten blijken. Mochten hier zaken uit voortkomen die voor de organisatie van de Nassaudag van belang of relevantie kunnen zijn zullen wij deze met de organisatie delen.

Daarnaast doen wij als gemeente zelf onderzoek vanuit het Stadsarchief naar de zwarte bladzijden uit de geschiedenis van Breda. Mochten er voor de organisatie relevante en interessante zaken voortkomen uit dit onderzoek dan zullen deze resultaten ook worden gedeeld met de organisatie.

Vraag 3.
Is het slavernijverleden iets waar het college tijdens de Nassau dag expliciet aandacht aan wil besteden?

Antwoord 3.
Nassaudag 2023 heeft op 29 mei jl. plaatsgevonden, waarbij het programma reeds vaststond. Zoals bij vraag 2 ook aangegeven bepalen wij als gemeente niet de inhoudelijke lijn van de evenementen. Het college heeft er vertrouwen in dat de organisatie weloverwogen afwegingen maakt welke onderdelen van het Nassauverleden worden belicht tijdens Nassaudag. Het staat u als raadsleden natuurlijk vrij om contact op te nemen met de organisatie.