Inclu­si­viteit en diver­siteit

Creativiteit en vrijheid zijn kernwaarden van een open samenleving. Kunst en cultuur vormen een onmisbare basis voor een leven in vrijheid, waarin nieuwe wegen kunnen worden verkend en mensen zich ten volle kunnen ontplooien. Kunst en cultuur zetten aan tot reflectie, maken emoties los, ontroeren en ontregelen. Ze wijzen de weg naar transformatie, verandering en innovatie die de samenleving nodig heeft om te overleven en te bloeien. We willen nadrukkelijk de cultuursector betrekken bij maatschappelijke vraagstukken.

• Het budget voor kunst, cultuur en erfgoed wordt structureel verhoogd, niet alleen om meer te kunnen programmeren, maar ook om de Fair Practice Code voor eerlijke beloning in de culturele sector te kunnen realiseren.
• Cultuurbudgetten worden nu voor een te groot deel besteed aan grote en dure instellingen en panden zoals Chassé, Mezz en NAC. Er is meer geld nodig voor de ondersteuning van laagdrempelige cultuur, juist ook in de wijken Belcrum, De Heuvel en de Hoge Vugt.
• Kleine culturele instellingen, organisaties voor amateurkunst, makers en artiesten komen in aanmerking voor cultuursubsidies en krijgen hulp bij het aanvragen van subsidies.
• Instellingen die cultuursubsidies van de gemeente krijgen, zetten bij hun activiteiten geen levende dieren in.
• De toegankelijkheid van theaters, bibliotheken en cultuurcentra voor mensen met een functiebeperking wordt verbeterd.
• De gemeente faciliteert broedplaatsen voor (amateur-)kunstenaars, creatieve starters en duurzaam ondernemerschap.
• Bij nieuwe kunst in de openbare ruimte wordt de voorkeur gegeven aan kunstenaars uit de regio. Bestaande kunst in de openbare ruimte wordt op een creatieve wijze beter onder de aandacht gebracht van inwoners, bijvoorbeeld door podcastwandelingen of apps.
• Musea zijn minstens één dag in de week gratis toegankelijk voor inwoners van de gemeente.
• Er wordt proactief gezocht naar samenwerkingen met diverse partners uit het culturele domein om op een creatieve wijze mee te denken over de uitdagingen in onze maatschappij.
• Adviescommissies voor bijvoorbeeld de selectie van kunstenaars voor gemeentelijke kunstopdrachten of de verdeling van cultuursubsidies hebben een diverse samenstelling met betrekking tot gender, etniciteit en leeftijd.
• Breda investeert in behoud van voldoende openbare bibliotheken. De wijkfunctie van bibliotheken wordt versterkt.
• Breda bevordert het leesplezier onder kinderen en jongeren, bijvoorbeeld door activiteiten te organiseren in bibliotheken.
• De gemeente stimuleert deelname aan kunst en cultuur in het bijzonder onder doelgroepen die hiervan weinig gebruik (kunnen) maken, onder wie (kinderen van) mensen met een laag inkomen en mensen met een functiebeperking of chronische ziekte.
• Breda bevordert de herbestemming van monumenten. Sloop van (cultuur)historisch waardevolle of beeldbepalende panden dient voorkomen te worden.
• De gemeente steunt initiatieven om het erfgoed van migranten in Breda zichtbaar te maken.
• De gemeente ondersteunt het dorpsleven in haar kernen, essentieel om de identiteit van Princenhage, Bavel, Teteringen, Prinsenbeek, Ulvenhout en Effen te behouden.
• De gemeente koestert carnaval in ut Kielegat.
• Wanneer het haveneiland wordt volgebouwd met woningen, vindt de gemeente een nieuwe plek waar initiatieven zoals brack, belcrum beach, radio pannekoek en stek Breda worden gecontinueerd en uitgebreid.

Ieder mens heeft recht op bestaanszekerheid en bescherming tegen armoede en sociale uitsluiting. Helaas is er nog veel armoede en ongelijkheid, wereldwijd en ook in Nederland. Bij veel mensen is de portemonnee al voor het einde van de maand leeg. Steeds stijgende vaste lasten en zorg dragen voor anderen maken het leven duur. Onverwachte rekeningen, zoals een reparatie, zijn dan net te veel. Breda kan en moet meer inzetten op het verlichten en voorkomen van armoede.

• De invoering van een basisinkomen heeft veel voordelen. De gemeente geeft aan bij het Rijk, dat hierover gaat, dat Breda een pilot wil met een basisinkomen.
• De gemeente komt met een plan om te voorkomen dat armoede wordt doorgegeven van generatie op generatie.
• Er komt extra aandacht voor kinderen die opgroeien in armoede of een taalachterstand hebben. Ieder kind heeft recht op goede kleding, gezonde maaltijden, een fiets en een laptop voor school.
• Voor veel jongeren is het een moeilijke overgang als zij op hun 18e wettelijk volwassen worden om verantwoordelijk te worden voor hun eigen financiën. Breda zet extra in op het voorkomen van schulden bij jongeren.
• Armoede wordt onder andere bestreden door goede, mede op preventie gerichte schuldhulpverlening. Breda ondersteunt de voedselbank en weggeefwinkels om de gevolgen van armoede te verlichten.
• Huisdieren zijn geen onderpand. Bij eventuele schuldsanering of huisuitzetting worden huisdieren en hun toebehoren niet onder dwang verkocht.
• De gemeente maakt het mogelijk om saneringskredieten te verstrekken aan inwoners met problematische schulden.
• Het natraject van schuldhulpverlening wordt verbeterd om te voorkomen dat mensen opnieuw in de schulden belanden.
• De gemeentelijke voorzieningen voor mensen met een laag inkomen breiden we uit. Hiermee maken we onder andere sport, kleding en cultuurbezoek toegankelijk voor mensen met een smalle beurs, bijvoorbeeld door de inzet van de BredaPas te verbreden.
• Gemeentelijke belastingen worden eerder kwijtgescholden, onder andere om de armoedeval te voorkomen. De normbedragen voor vermogen die gelden voor kwijtschelding van de gemeentelijke worden gelijk gesteld aan die voor de Participatiewet. Dit maakt het voor mensen met een laag inkomen lonend om een gezonde financiële buffer aan te houden.
• Mensen met een bijstandsuitkering mogen giften tot 20% van hun uitkering behouden zonder hierdoor gekort te worden op hun uitkering.
• Mensen die 1 jaar in armoede leven komen eerder in aanmerking voor de bijzondere bijstand.
• Niemand hoeft op straat te slapen. Breda regelt voldoende gratis en passende slaapplaatsen voor dak- en thuislozen. Ook hun huisdieren zijn hier welkom. Er is extra aandacht voor dak- en thuisloze LHBTQIA+-jongeren en andere kwetsbare groepen.
• De gemeente communiceert op een open manier met haar uitkeringsgerechtigden. Maatwerk is het uitgangspunt, geen gunst.
• Breday wordt uitgebreid met een volwassenen variant, al dan niet deel uitmakend van het nog op te richten Financieel Expertisecentrum.
• De gemeente ondersteunt mensen met een uitkering om blijvend uit de uitkering te komen. Daarbij is maatwerk het devies, een tijdelijke oplossing zorgt enkel voor snelle terugval.
• Iemand in de schulden of in de uitkering heeft een vast aanspreekpunt: een regisseur die proactief handelt op de beschikbare toeslagen.
• Gesprekken over uitkering zijn vaak emotioneel en ingewikkeld, daarom wordt er een gezamenlijk verslag opgesteld door gemeente en aanvrager, dat door beiden na het gesprek wordt geaccordeerd. Zo is er openheid en duidelijkheid over wat er in het dossier komt.

Racisme en andere vormen van discriminatie komen helaas nog steeds veel voor: zichtbaar en ook onzichtbaar verweven in de structuren van onze samenleving. Het is tijd voor zelfreflectie en een daadkrachtige aanpak vanuit de overheid, die zich niet afzijdig mag houden. Erkenning van het verleden is een belangrijk onderdeel van de bestrijding van hedendaagse discriminatie en racisme.

• Breda treedt met kracht op tegen discriminatie en komt met een plan om institutioneel racisme uit te bannen.
• De gemeente investeert in de emancipatie van minderheden op scholen, bij sportverenigingen, in zorginstellingen, in religieuze kringen en binnen de eigen organisatie.
• Breda pakt discriminatie op de arbeidsmarkt aan, bijvoorbeeld door het mogelijk maken van anoniem solliciteren.
• Het ambtenarenapparaat wordt een evenwichtige afspiegeling van de samenleving. Breda onderzoekt op welke wijze de eigen organisatie, inclusief het college, inclusiever en meer divers kan worden.
• Informatie die vanuit de gemeente wordt verstrekt is zoveel mogelijk geschreven op taalniveau B1, wat door de meeste inwoners wordt begrepen. Waar nodig wordt belangrijke informatie ook in andere talen verstrekt.
• Breda zorgt dat aangifte doen bij discriminatie laagdrempeliger wordt om zo de aangiftebereidheid van slachtoffers te vergroten. Dit doen we onder andere door sensitiviteitstraining over bijvoorbeeld racisme en LHBTQIA+-onderwerpen bij de politie.
• Etnisch profileren is discriminatie. Etniciteit en nationaliteit mogen geen factor zijn bij selectiebeslissingen en risicoprofielen van Breda.
• Preventief fouilleren werkt etnisch profileren en stigmatisering in de hand en Breda staat dit niet toe.
• De gemeente doet geen zaken met - en verleent geen subsidies aan - organisaties die discrimineren en uitsluiten.
• Breda erkent het slavernijverleden van Nederland en zet zich in om de effecten daarvan in het heden teniet te doen.
• Burgers moeten kosteloos en zonder psychisch onderzoek hun achternaam kunnen veranderen als die uit het koloniale verleden stamt.
• Betwist erfgoed wordt in kaart gebracht. Breda zoekt op democratische wijze een zelfkritische omgang met dit erfgoed.
• Breda ondersteunt en faciliteert feestdagen van verschillende culturen, zoals het Suikerfeest en Keti Koti.
• De gemeente werkt op geen enkele wijze mee aan vieringen waarbij Zwarte Pieten aanwezig zijn. Sinterklaas wordt een leuk feest voor álle kinderen.
• Er wordt op meerdere plekken in de gemeente zichtbaarheid gegeven aan LHBTQIA+’ers. Rondom bepaalde dagen, zoals bijvoorbeeld de internationale dag tegen transfobie en Coming Out Day, worden publiekscampagnes en lezingen georganiseerd. De gemeente hijst minstens één keer per jaar de regenboogvlag en de transgendervlag. Het regenboogzebrapad wordt goed onderhouden.
• Breda zorgt voor een genderneutraal toilet op het gemeentehuis en stimuleert instellingen zoals de bibliotheek en buurthuizen om hetzelfde te doen.
• Breda kiest in de communicatie naar burgers een gender neutrale aanspreekvorm.
• Breda wijst scholen op de mogelijkheid ervaringsdeskundigen in te schakelen voor voorlichting over (LHBTQIA+-)discriminatie en racisme.
• Breda draagt er zorg voor dat sekswerkers hun werk op een veilige manier kunnen uitvoeren.
• De gemeente zorgt dat straatnamen in Breda recht doen aan de geschiedenis van alle inwoners. Bij nieuwe straatnamen die naar personen verwijzen wordt diversiteit het uitgangspunt. De gemeente faciliteert het maatschappelijk debat over hoe om te gaan met bestaande straatnamen die verwijzen naar het koloniale verleden.
• Breda neemt stevig stelling tegen zwarte Piet, donkergrijze pieten en alles wat daar op lijkt. De gemeente zorgt voor een Sinterklaasfeest voor iedereen, met pieten in alle kleuren of met wat roetvegen.
• Iedere keer dat het regenboogbankje in het Valkenberg Park wordt vernield of beklad, wordt er elders in de stad een aanvullend bankje geplaatst.

De Partij voor de Dieren wil dat het onderwijs niet alleen gericht is op het ontwikkelen van cognitieve vaardigheden maar op de ontplooiing van álle talenten, inclusief sociale, emotionele, motorische en creatieve vermogens. Scholen horen gericht te zijn op de ontwikkeling van de individuele leerling, niet op het halen van de hoogst mogelijke cijfers. Onderwijs draagt bij aan de bewustwording over de klimaatcrisis, milieuproblematiek en dierenwelzijn en over de rol van de mens hierin.

• Er zijn voldoende scholen in de buurt zodat elk kind lopend of op de fiets naar school kan.
• De gemeente investeert in het tegengaan van onderwijssegregatie, bijvoorbeeld door extra zorgteams op zwakkere scholen, verhoogde inzet van schoolmaatschappelijk werkers, maatschappelijke convenanten tussen scholen en de verlengde schooldag.
• Een helder en eerlijk aanmeldbeleid bij scholen zorgt ervoor dat alle kinderen in Breda een gelijke kans op goed onderwijs hebben.
• Een gezond binnenklimaat is belangrijk voor zowel leerlingen als leraren. De gemeente trekt voldoende geld uit voor het natuurinclusief renoveren en verduurzamen van verouderde schoolpanden. Nieuwe schoolpanden worden natuurinclusief en energieneutraal gebouwd.
• De gemeente investeert in sport (waaronder zwemlessen) en cultuur- en muziek- en (onafhankelijke) duurzaamheidseducatie op scholen. Scholen worden gestimuleerd om lessen over inclusiviteit aan te bieden, met voldoende aandacht voor emancipatie, racisme en discriminatie.
• Scholen worden gestimuleerd en financieel ondersteund om groene schoolpleinen, schoolmoestuinen en gezonde kantines te hebben waar gratis fruit en een gezonde, duurzame schoollunch worden aangeboden.
• Veel van de problemen in onze maatschappij, zoals onze slechte omgang met dieren, zinloos geweld en vandalisme komen door een gebrek aan empathie voor anderen. De gemeente stimuleert programma’s die compassie bij kinderen verhogen.
• Bij scholieren en studenten op bijvoorbeeld BUAS, Avans, Sint Joost en De Rooi Pannen komen vaak psychische klachten voor. Er dient actief gewerkt te worden aan een cultuur waarin taboes rondom psychische klachten doorbroken worden en waarin het praten erover wordt gestimuleerd.
• Scholen verzorgen lessen over eenzaamheid onder LHBTQIA+-leerlingen en bieden voorlichting over het aangeven en respecteren van seksuele grenzen. Het oprichten van een Gender & Sexuality Alliance (GSA) op scholen (een organisatie of groep leerlingen en vrijwilligers die zich sterk maakt voor een voor iedereen veilige omgeving op school) kan daarbij helpen.
• De gemeente faciliteert meer mbo stageplekken en stimuleert bedrijven die voor de gemeente werken dit ook te doen, om het tekort aan stageplekken voor mbo’s te verkleinen.
• De gemeente bestrijdt analfabetisme en laaggeletterdheid, onder meer door het organiseren van laagdrempelige activiteiten en taalscholen in bibliotheken en buurthuizen.
• Alle peuters kunnen gebruik maken van betaalbare voorschoolse opvang.
• De invoering van het passend onderwijs is nog niet geslaagd. Het is voor kinderen en ouders vaak moeilijk om de juiste hulp te krijgen. De gemeente gaat strenger toezien of alle scholen wel de nodige voorzieningen treffen voor leerlingen, zodat ieder kind met plezier naar school kan gaan.
• De gemeente onderzoekt wat er nu gebeurt met scholieren en studenten die ‘thuiszitten’ omdat er geen passende plek voor hen gevonden kan worden of omdat zij niet in staat zijn om naar school te gaan. Met deze kennis kan de gemeente proactief bijdragen aan een nieuw programma waar deze groep elkaar kan ontmoeten, activiteiten kunnen doen en talenten kunnen blijven ontplooien zonder de schoolse druk.
• De schoolwijkagent keert terug op middelbare scholen. Een agent die de school en de leerlingen kent, een vertrouwensband met hen opbouwt, en regelmatig langskomt om op een laagdrempelige manier te praten over bv. drugs, wapens, loverboys en (cyber)pesten kan veel leed voorkomen en zorgen voor een veiligere en betere sfeer op scholen.
  
• Breda stimuleert thuisonderwijs in vormen die ouders zelf kiezen, binnen de kaders van de overheid.

De vrije persoonlijke levenssfeer en privacy van inwoners is ontzettend belangrijk. Helaas zien we dat dit steeds meer onder druk komt te staan. De Partij voor de Dieren wil dat de privacy van inwoners gerespecteerd wordt.

• Met inzet van gemeentelijk cameratoezicht wordt uit privacyoverwegingen zeer terughoudend omgegaan. Het mag alleen tijdelijk en onder strikte voorwaarden, zoals een maximum bewaartermijn voor de camerabeelden.
• Advertentieborden met gezichtsherkenning of andere ‘slimme’ camera’s worden verboden.
• De gemeente gaat uiterst voorzichtig om met persoonsgegevens. Het opslaan van gegevens en het gebruik hiervan mag alleen voor concrete, afgebakende doelen en als er een wettelijke grondslag toe is.
• Online monitoring van inwoners wordt tot het minimum beperkt en gebeurt volgens duidelijke richtlijnen. De gemeente gebruikt geen nep-accounts op sociale media.
• De gemeente gebruikt geen algoritmes waarbij computers besluiten nemen over mensen zonder menselijke inmenging. Algoritmes worden alleen gebruikt daar waar de werking ervan transparant is.
• Breda verbiedt wifi-tracking van inwoners in de openbare ruimte.
• Breda geeft inwoners inzicht in wie toegang heeft tot hun door de gemeente verwerkte persoonsgegevens en informeert inwoners actief over hun recht op inzage, correctie en verwijdering.
• Breda vermindert het aantal camera’s in de binnenstad drastisch. Deze zorgen voor schijnveiligheid. Criminaliteit voorkom je door preventie.

De Partij voor de Dieren maakt zich zorgen over het gebrek aan bestaanszekerheid en toekomstperspectief in grote delen van de wereld. De klimaat- en natuurcrisis zullen dit in de toekomst alleen maar verergeren. De gemeente heeft een humaan opvangbeleid voor mensen die een veilig onderkomen zoeken.

• Breda biedt kleinschalige opvang aan asielzoekers verspreid over de gemeente. Asielzoekers worden opgevangen op een wijze die hen in staat stelt zich te ontplooien door middel van taalcursussen, onderwijs, werk en goede zorg.
• Breda helpt statushouders bij het vinden van huisvesting, integreren en het vinden van een gepaste baan en/of opleiding. Hierbij werkt de gemeente nauw samen met de arbeidscoaches van Vluchtelingenwerk. De arbeidscoaches steken tijd en aandacht in het leren kennen van de vluchteling. Samen kijken ze naar de wensen en ervaring van de vluchteling.
• De gemeente werkt niet mee aan het uitzetten van kinderen die hier geworteld zijn.
• Niemand zou op straat moeten slapen, dus ook uitgeprocedeerde asielzoekers niet. Breda draagt er zorg voor dat deze mensen een veilige slaapplek en te eten hebben.

De lusten en de lasten van de energietransitie gaan we eerlijk verdelen: de grootste vervuilers betalen de zwaarste lasten. Lagere inkomens krijgen de nodige ondersteuning. Inwoners profiteren mee van de opwek van duurzame energie en zijn een belangrijke gesprekspartner in de planvorming.

• Het principe “de vervuiler betaalt” wordt grondslag voor gemeentelijke heffingen, onder andere bij de afvalstoffenheffing. Inwoners die minder afval aanbieden hebben lagere kosten. Het laten ophalen of wegbrengen van grofvuil wordt gratis tot een bepaalde hoeveelheid. Ook komt er een groene heffingskorting op de onroerendezaakbelasting, zodat het financieel aantrekkelijker wordt om een huis of bedrijfspand te verduurzamen.
• Steeds meer inwoners hebben te maken met energiearmoede. Door hoge energiekosten en een laag inkomen hebben ze geen geld om energiemaatregelen te kunnen nemen. Deze inwoners krijgen ondersteuning van de gemeente.
• Initiatieven voor duurzame opwek zijn voor ten minste 50% lokaal eigendom, zodat omwonenden delen in de opbrengsten en een stem hebben in hoe en waar de energie wordt opgewekt.
• Breda zet zich proactief in om ondervertegenwoordigde groepen uit de samenleving, zoals jongeren, mensen met een migratieachtergrond en laaggeletterde mensen, beter te betrekken in het participatieproces van de energietransitie.

Productieprocessen gaan vaak gepaard met hoge CO2-uitstoot, armoede, uitbuiting, uitputting van natuurlijke grond- en hulpstoffen of schendingen van mensenrechten. De norm wordt maatschappelijk verantwoord ondernemen. Bekeken wordt hoe vestigingseisen hier op kunnen worden aangepast. Breda wordt een Fairtrade-gemeente en verwerkt deze uitgangspunten in het economisch beleid. Het inkoopbeleid is duurzaam en sociaal, de prijs is daaraan ondergeschikt.

• Breda zet erop in een maatschappelijk akkoord te sluiten met bedrijven over sociaal en duurzaam ondernemen, met aandacht voor energiebesparing, hergebruik en besparing van grondstoffen, versterking van de lokale en regionale economie en duurzame werkgelegenheid.
• Bij aanbestedingen wordt extra aandacht besteed aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt door te zorgen voor werkplekken en leerwerkplekken voor praktisch geschoolden, mensen met een arbeidsbeperking, statushouders en oudere werkzoekenden.
• Breda stimuleert dat bedrijven vooral werknemers werven in de eigen regio.

Betrokkenheid van inwoners wordt steeds belangrijker. Veel mensen willen meebeslissen over hun stad, dorp of buurt. Helaas komt participatie in Breda vaak onvoldoende uit de verf en worden de initiatieven, de plannen of de zorgen van inwoners niet of onvoldoende meegewogen bij beslissingen van het gemeentebestuur. De Partij voor de Dieren wil dat Breda positieve, concrete oplossingen van inwoners voor hun leefomgeving serieus neemt en zo mogelijk actief ondersteunt. Denk daarbij aan initiatieven als lokale energieopwekking, aanleg van groen en zorg in de buurt.

• Participatie gaat op de schop. In plaats van plannen maken voor inwoners, maken we plannen mét inwoners.
• Het raadgevend referendum krijgt een plaats bij belangrijke besluiten, zoals grote bouwprojecten of een gemeentelijke herindeling. De noordelijke rondweg is een uitgelezen eerste mogelijkheid voor een referendum. Ook maken we wijk referenda mogelijk.
• Gemeentelijke plannen waarvoor een vergunning nodig is worden duidelijk en op tijd aangekondigd. Deze aankondigingen zijn niet alleen digitaal, maar ook in huis-aanhuisbladen en op de werklocatie zelf, denk bijvoorbeeld aan een lint om bomen die worden gekapt.
• De gemeente staat positief tegenover inwonersinitiatieven die passen binnen een leefbare en diervriendelijke gemeente en ondersteunt deze waar mogelijk.
• Tijdens de nacht en in het weekend is het klachtenloket ook bereikbaar voor meldingen van overlast en overtredingen.
• Er komt een sociaal statuut waarin de gemeente met woningcorporaties en huurdersverenigingen bindende afspraken maakt over rechten van bewoners bij ingrijpende ontwikkelingen waarbij herhuisvesting aan de orde is.
• Breda versterkt lokale initiatieven en de vorming van inwonersgroeperingen (zoals wijk/dorpsraden en buurtverenigingen). Deze worden actief betrokken bij besluiten over de buurt.
• Breda blaast een kinder- of jeugdraad nieuw leven in.
• Breda stelt een gemeentelijke kinderombudsfunctie in.
• Demonstreren is een grondrecht. De aanmeldingsplicht voor kleine demonstraties wordt afgeschaft. Voor demonstraties naar aanleiding van actuele gebeurtenissen wordt de aanmeldtermijn verkort.
• Sterke, onafhankelijke, lokale media zijn van groot belang voor de inwoners van Breda. Hier wordt niet op bezuinigd. Er wordt meer geld vrijgemaakt om de uitzendingen toegankelijk te maken voor mensen met een auditieve beperking. Om onafhankelijke (onderzoeks-)journalistiek te bevorderen komt er een breed toegankelijk lokaal mediafonds.
• Voor elke wijk is één wethouder aanspreekbaar voor bewoners, de zogenaamde wijkwethouder.

Vertrouwen in de lokale overheid wordt geschaad door ondoorzichtige besluitvorming, geheime afspraken, achterkamertjes en ondemocratische samenwerkingsverbanden. Breda zet in op een open en transparant bestuur waarbij vertrouwen in inwoners het uitgangspunt is.

• In principe is alle gemeentelijke informatie openbaar en digitaal beschikbaar. Het college en de raad zijn uiterst terughoudend bij het opleggen van vertrouwelijkheid of geheimhouding.
• Er komt een gemeentelijk, openbaar lobbyregister. Bij raadsvoorstellen en beleidskaders wordt standaard vermeld welke betrokkenheid lobbyisten en belangenbehartigers op de voorstellen hebben gehad. Het college rapporteert jaarlijks over het lobbyregister. De afspraken die gemaakt worden tijdens de formatie van het college worden openbaar gemaakt.
• Gemeentelijke communicatie wordt begrijpelijker, toegankelijker en sneller.
• Inwoners die niet uit de voeten kunnen met digitale middelen kunnen voor gemeentezaken telefoneren of bij een fysieke balie in het Stadskantoor terecht.
  Communicatie per post blijft mogelijk, evenals het contant betalen op het Stadskantoor.
• De democratische controle op samenwerkingsverbanden met andere gemeenten of organisaties, de zogenaamde gemeenschappelijke regelingen, is een punt van zorg en wordt verbeterd.
• Breda zoekt actief regionale samenwerking op het gebied van klimaat, natuur en milieu, en zorgt ervoor dat democratische controle door de gemeenteraad is gewaarborgd.
• Breda heroverweegt haar banden met zusterstad Yangzhou; stedenbanden komen tot stand op basis van wederkerigheid en culturele uitwisselingen.

Mensen zijn gelukkiger wanneer zij iets kunnen betekenen in de samenleving. Mensen moeten ongeacht hun achtergrond, functiebeperking, financiële situatie of leeftijd hun talenten kunnen ontplooien. Kern van het sociale beleid hoort te zijn: “Niets over ons, zonder ons”.

• Het marginaliseren en stigmatiseren van mensen met een functiebeperking op grond van hun lichamelijke en/of verstandelijke gesteldheid, ook wel validisme genoemd, wordt serieus genomen als vorm van discriminatie.
• Breda bevordert de gelijke rechten van mensen met een beperking en zorgt ervoor dat het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap strikt wordt nageleefd. Toegang tot overheidsgebouwen en publieke voorzieningen zoals onderwijs, openbare instellingen, toiletten en openbaar vervoer wordt vanzelfsprekend voor iedereen. Zaken als ondertiteling van de raadsuitzending, gebarentolken bij belangrijke gemeentelijke evenementen en rolstoelvriendelijke stoepen worden de norm.
• Openbare en publieke ruimtes worden optimaal toegankelijk voor mensen met een lichamelijke, visuele of auditieve beperking, voor mensen die snel overprikkeld raken en voor analfabeten en laaggeletterden.
• De gemeente investeert in laagdrempelige en goed bereikbare buurt- en dorpshuizen.
• Op verschillende plekken, zoals in de binnenstad, worden leenrollators en/of leenrolstoelen aangeboden.
• Iedereen moet op een goed toegankelijke plek in de buurt zelfstandig hun stem kunnen uitbrengen bij verkiezingen.
• Breda investeert in signaleringsnetwerken per buurt of dorp om eenzaamheid, verwaarlozing, mishandeling en uitbuiting op te sporen.
• De gemeente is ruimhartig in het toekennen van hulpmiddelen. Het gebruik en de toewijzing van parkeerplaatsen voor mensen met een beperking is gratis.
• Breda houdt bij beleidsontwikkeling rekening met burgers met een lichamelijke, psychische, visuele of auditieve aandoening. Daarbij maakt de gemeente structureel gebruik van checklists die helpen bij het vergroten van de bewustwording over en opnemen van deze inclusiviteit.

De gemeente speelt een grote rol in het zorgen voor passend werk voor iedereen die dat wil. Dit kan ook door vrijwilligerswerk te doen of door stage te lopen wanneer betaalde arbeid (nog) niet mogelijk is.

• Breda stimuleert groene en schone werkgelegenheid, opleidingen en stages. Bij inkoop en aanbestedingen wordt goed werkgeverschap een criterium.
• De gemeente start een pilot op basis van het principe van “Open Hiring”, waarbij iedereen voor bepaalde functies welkom is, ongeacht verleden, opleiding of ervaring.
• De gemeente stimuleert goed werkgeverschap en spreekt bedrijven hierop aan.
• De gemeente geeft zelf het goede voorbeeld. Waar mogelijk neemt de gemeente het personeel in eigen dienst en zorgt ze voor goede arbeidsvoorwaarden. De gemeente breidt de duur en de vergoeding voor het ouderschapsverlof uit voor alle ouders. Ook wordt transitieverlof voor transgender medewerkers vastgelegd. De gemeente voert proactief beleid om ook mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen.
• De gemeente faciliteert bij- en herscholing door het aanbieden van stage- en opleidingsplaatsen. Gezien de hoge jeugdwerkloosheid zet de gemeente in op het begeleiden van starters op de arbeidsmarkt.
• Het wordt voor lokale ondernemers en instellingen financieel aantrekkelijk gemaakt om iemand met een bijstandsuitkering in dienst te nemen.
• De gemeente ondersteunt uitkeringsgerechtigden om vrijwilligerswerk, mantelzorg en stages te doen. Ook als deze activiteiten niet direct gericht zijn op terugkeer naar de arbeidsmarkt, maar zonder dat het verplicht vrijwilligerswerk wordt. De persoon met een uitkering staat centraal, niet de organisatie die (goedkoop) extra menskracht in wil zetten.
• Sociale werkplaatsen blijven behouden, zodat mensen dicht bij huis betekenisvol werk kunnen doen met goede begeleiding. Mensen die bij hun dagbesteding een maatschappelijke meerwaarde toevoegen, hoeven geen eigen bijdrage voor die dagbesteding te betalen.
• Arbeidsmigranten werken vaak onder en leven vaak in ondermaatse omstandigheden. De manier waarop arbeidsmigranten worden gehuisvest wordt strenger en frequenter geïnspecteerd en wordt verbeterd.