Groot­ver­bruikers Breda: Ener­gie­be­spa­rings­plicht en Infor­ma­tie­plicht

Indiendatum: 19 dec. 2023
Antwoorddatum: 16 jan. 2024

Vraag 1
Hoeveel grootverbruikers telt Breda? Zijn deze in kaart gebracht? En zijn deze allemaal bij de gemeente en de OMWB bekend?

Reactie:
Het aantal grootverbruikers is niet bekend. Het betreft veelal in het kader van de Wet milieubeheer vergunningplichtige bedrijven die tot 1 juli 2023 niet onder de energiebesparingsplicht vielen. Door een wijziging van wet- en regelgeving vallen vergunningplichtige bedrijven nu wel onder de energiebesparingsplicht en informatieplicht. Veel grootgebruikers vallen hieronder. De OMWB brengt in 2024 zo goed mogelijk in kaart welke bedrijven dit zijn en hoe hoog hun energiegebruik is. De OMWB kent van de meeste bedrijven in Breda het energiegebruik maar niet van allemaal. Als het energiegebruik niet bekend is wordt een inspanning gedaan om dit te achterhalen. Bedrijven met een zeer hoog energiegebruik moesten voor 1 december 2023 een energieonderzoeksrapportage bij het Rijk indienen. De OMWB controleert in 2024 of deze bedrijven hieraan voldaan hebben en beoordeelt deze rapporten. Bij overtredingen wordt indien nodig handhavend opgetreden.

Vraag 2
Hoeveel hiervan (procentueel of in absolute getallen) is geaudit op de gestelde wetgeving (Energiebespaarplicht en Informatieplicht)?

Reactie:
Bedrijven moesten voor 1 december 2023 opnieuw voldoen aan de informatieplicht energiebesparing. De OMWB controleert in 2024 of de bedrijven hieraan voldaan hebben. Bedrijven die dit niet gedaan hebben krijgen een waarschuwingsbrief. We weten nog niet van alle bedrijven of ze op grond van hun energiegebruik aan de informatieplicht moeten voldoen en kunnen dus geen exacte aantallen noemen. Zie ook het antwoord op vraag 1. Jaarlijks voeren we bij enkele tientallen bedrijven in Breda een energiecontrole ter plaatste uit. We doen dit sinds 2019. Met ingang van 2023 is dit toezicht verder geïntensiveerd omdat we hiervoor aanvullend budget vanuit het Rijk ontvangen.

Vraag 3
Hoeveel (procentueel of in absolute getallen) van de geaudite bedrijven voldoet aan de gestelde wetgeving (Energiebespaarplicht en Informatieplicht)?

Reactie:
Bij circa 75% van de uitgevoerde energiecontroles worden overtredingen aangetroffen (overtredingen zijn ‘niet getroffen erkende maatregelen’). Na het aflopen van de hersteltermijn blijkt bij hercontrole in de meeste gevallen dat de overtredingen ongedaan zijn gemaakt. Incidenteel wordt er handhavend opgetreden.

Vraag 4
Wanneer nog niet 100% geaudit is: kan de OMWB aangeven waarom deze bedrijven nog niet onderzocht zijn? Wat heeft men daarvoor nodig?

Reactie:
De OMWB onderzoekt geen bedrijven. Zij controleren of bedrijven de wet naleven. Dit doet de OMWB sinds 2019 met een team van gespecialiseerde energietoezichthouders. Het aantal energiecontroles dat jaarlijks wordt uitgevoerd wordt bepaald door het budget dat de OMWB hiervoor beschikbaar heeft en door de beschikbare toezichtcapaciteit. Het budget is deels afkomstig van de betrokken gemeenten en deels van het Rijk (SPUK-middelen). De OMWB geeft aan dat de beschikbare capaciteit voor energietoezicht de laatste jaren sterk is gegroeid maar nog niet op het gewenste niveau is. De krapte op de arbeidsmarkt is hier een belangrijke oorzaak van. De OMWB spant zich in om de capaciteit de komende tijd verder uit te breiden.

Vraag 5
Wanneer een grootverbruiker niet voldoet aan de gestelde wetgeving, hoe ziet het proces er daarna uit? Welke vervolgstappen gelden er dan, en hoeveel tijd krijgt men voor het herstellen van de lacunes? Volgt er een vervolgaudit/-controle?

Reactie:
De werkwijze bij grootgebruikers en midden-gebruikers is identiek. Bij een controle ter plaatse hanteert de toezichthouder een checklist op basis van de zogeheten Erkende Maatregelenlijst. Dit zijn maatregelen waarvan vaststaat dat ze binnen vijf jaar kunnen worden terugverdiend. Als bedrijven kunnen onderbouwen dat ze niet alle erkende maatregelen kunnen treffen mogen ze als alternatief een plan van aanpak indienen. Overtredingen worden in het controleverslag vastgelegd met daarbij een termijn waarbinnen deze door het bedrijf ongedaan moeten worden gemaakt. Meestal is dit drie maanden, soms zes maanden). Na het verstrijken wordt een hercontrole uitgevoerd. Meestal zijn de benodigde maatregelen dan uitgevoerd. Als dit niet het geval is wordt een voornemen last onder dwangsom kenbaar gemaakt met een laatste hersteltermijn om de overtredingen ongedaan te maken. Vrijwel altijd wordt hieraan voldaan. Zeer incidenteel wordt er daadwerkelijk een dwangsom opgelegd.

Vraag 6
Welke bevoegdheden heeft de gemeente (al dan niet aan de OMWB overgedragen) om af te dwingen dat grootverbruikers gaan voldoen aan de geldende wettelijke verplichtingen?

Reactie:
Zie antwoord op vraag 5. De omgevingsdienst voert toezicht en handhaving uit op de energiebesparingsplicht, de informatieplicht en de onderzoeksplicht. Dit gebeurt aan de hand van de landelijke handhavingsstrategie. Daarin zijn o.a. de sanctiemogelijkheden vastgelegd. Toezicht op en handhaving van de energiebesparingsverplichtingen is sinds 1 juli 2023 vastgelegd in het basistakenpakket van omgevingsdiensten. Dit betekent dat gemeenten en provincies verplicht zijn om deze taken door hun omgevingsdienst uit te laten voeren. De omgevingsdienst prioriteert en programmeert deze taken op basis van gegevens uit de informatieplicht en verwacht besparingspotentieel en voert deze uit met het beschikbare budget en capaciteit. Over de uitvoering rapporteert de OMWB drie keer per jaar aan de gemeente.