Beker­ge­bruik Carnaval

Indiendatum: 21 feb. 2024
Antwoorddatum: 2 apr. 2024

Naar aanleiding van de door u gestelde vragen ex art.9 RvO inzake bovenvermeld onderwerp delen wij u het volgende mede.

Vraag 1.

Hoe kijkt de gemeente naar de met plastic vervuilde straten tijdens carnaval? Is het college het met de fracties eens dat zoveel bekers op straat niet acceptabel is gezien de effecten voor milieu, groen en dierenwelzijn?

Antwoord 1.

Naar onze mening is elke beker en ander afval op straat er één teveel. Wij constateren dat in 2023 tijdens de evenementen, waar pilots hebben gedraaid met de RPET softcups en tijdens Carnaval 2024, goede stappen zijn gezet in vergelijking met andere jaren. Zo is tijdens Carnaval 2024 een afname te zien van het totaal gewicht van het opgeveegde en ingenomen afval met circa 30% ten opzichte van Carnaval 2023.

Vraag 2.

Kan het college de cijfers over de inzamelingsgraad tijdens carnaval naar de raad sturen? Idem voor de hoeveelheid van de straat geraapt plastic dit laatste graag ook met de cijfers van 2023?

Antwoord 2.

Met betrekking tot Carnaval 2024 is het vastgelegde recycling percentage van de bekers met inzet van het RPET softcupsysteem 76.1%. Dit betekent dat met Carnaval 2024 circa 1.300.000 recyclebare bekers zijn ingezameld.

Het opgeruimde straatvuil en afval vanuit de diverse openbare afvalbakken tijdens Carnaval was in:

• 2023 : 50.000 kilogram
• 2024 : 35.000 kilogram

Tijdens de dagelijkse (ochtend) opschoonacties wordt het aanwezige plastic niet gescheiden van het andere afval.

Vraag 3.

We hebben geconstateerd dat niet overal de toeslag werd gevraagd voor een beker en het voor de bezoeker niet altijd mogelijk was de laatste beker in te ruilen voor een muntje. Herkent het college dit? Hoe kijkt het college hiernaar en hoe kan dit verbeterd worden?

Antwoord 3.

Tijdens Carnaval 2024 is, onder verantwoordelijkheid van de organisatoren van Carnaval, voor de eerste keer de token ingezet die men krijgt bij inlevering van de laatste beker. Gebleken is dat nog niet alle horecaondernemers bekend waren met dit systeem. De werking en succes van het systeem is en blijft afhankelijk van de werkwijze van de horecamedewerkers werkzaam achter de bar en van de bezoekers. Dit is onderwerp van gesprek tijdens de evaluatie met de projectgroep. Overigens is het horecapersoneel door de horecaondernemers gedurende de evenementen in de pilot periode middels instructies en handleidingen hierover geïnstrueerd.

Vraag 4.

Hoe en door wie wordt gemeten of de wettelijke inzamelingsgraad behaald is tijdens carnaval en bij toekomstige evenementen? Wie handhaaft als het niet wordt gehaald?

Antwoord 4.

Het bedrijf CircularPET is de organisatie die het systeem coördineert en inzet in samenwerking met de Bredase horecaondernemers. De gebruikte bekers worden gecontroleerd op kwaliteit en vervuiling door CircularPET. Na inzameling en controle worden deze getransporteerd en ingewogen bij de verwerker, die nadien het plastic inzet voor recycling. De verwerker voert na het inwegen een kwaliteitscontrole uit. Daarna kan uiteindelijk het recyclepercentage worden vastgesteld. CircularPET voert de berekening uit op basis van startgewicht van de vooraf ingekochte voorraad versus de voorraad bij de horecaondernemers na het evenement. Dit wordt vervolgens afgezet tegen het gewicht van de ingeleverde bekers bij de verwerker.

Handhaving op de naleving is een bevoegdheid van de Inspectie Leefomgeving en Transport (hierna: ILenT). De Green Leisure Group, onderdeel van de projectgroep, is de organisatie die in gesprek is met ILenT over de manier van het aanmelden van een evenement door één organisatie, namens alle deelnemende horecaondernemers. Er blijkt door de gezamenlijke deelnemende horecaondernemers geen melding gedaan te zijn bij ILenT over inzet van het systeem met Carnaval in Breda. Reden daarvoor is dat gewacht wordt op een antwoord op de aan ILenT gestelde vraag over de wijze van aanmelding (individueel of collectief). Tijdens een recent overleg met ILenT op 28 februari jl. zijn partijen overeengekomen, dat er alsnog een bij voorkeur collectieve aanmelding wordt gedaan van de deelnemers en opgave en onderbouwing van het recycling percentage.

Vraag 5.

Wat zijn de kosten om het plastic afval op te ruimen en wie betaalt dat?

Antwoord 5.

Het afval dat op straat achterblijft, net zoals het afval dat belandt in de openbare afval bakken, wordt gedurende en ná het evenement opgeruimd door de afdeling Uitvoering van de gemeente. Het machinaal en handmatig reinigen van de binnenstad is een reguliere taak binnen het beheer van de openbare ruimte.
De reinigingskosten van de binnenstad na een evenement zijn hoger dan bij de normale reguliere reiniging van de binnenstad. De extra kosten voor de reiniging van de binnenstad na het evenement Carnaval bedragen ongeveer €22.000,-. Dit is gebaseerd op 200 manuren, 80 machine uren en 35 uur toezicht. Het spreekt echter voor zich dat na een evenement als Carnaval deze reinigingsactie nog intensiever is dan bij andere evenementen en er ook meer andersoortig afval dan bekers vrijkomt zoals blik, glas, confetti en papier. Ook wordt de binnenstad gereinigd met een spoelwagen.

Vraag 6.

Hoe reflecteert het college op de pilots met de softcups? Is het college het met ons eens dat een lager percentage dan de wettelijke verplichting van 75% geen succes is? En dat de behaalde resultaten laten zien dat een veel hogere inzamelingsgraad die de komende jaren wettelijke geëist wordt met het huidige systeem niet realistisch is?

Antwoord 6.

Het behaalde percentage van 76.1% voldoet aan het wettelijk verplichte percentage van 75%. Wij waarderen de inzet van de horecaondernemers, mede gelet op de aard en de complexiteit van het evenement Carnaval. Hiermee laten de ondernemers zien te kunnen voldoen aan de wettelijke verplichting. Het is aan de ondernemers om vervolgstappen te nemen zodat ook bij toekomstige evenementen wordt voldaan. Daarbij kan worden voortgeborduurd op de onderling opgebouwde samenwerking.

Om te blijven voldoen aan de wettelijke vereisten, verwachten we van de gezamenlijke horecaondernemers dat zij zich blijven inspannen om het verplichte percentage in de toekomst te halen.

Vraag 7.

In welke mate is het bekersysteem onafhankelijk geëvalueerd en (wanneer) kunt u deze uitkomsten met de raad toesturen?

Antwoord 7.

Verslag van elk evenement wordt gedaan vanuit een brede achtergrond; vanuit de hele projectgroep (Ondernemersfonds, KHN, Green Leisure Group, gemeente, horecapleinhoofden, CircularPET) en vanuit verslaglegging met de gemeentelijke afdelingen. Het (concept) evaluatieverslag over de pilots in 2023 en het evenement Carnaval 2024 is nog niet gereed en laat nog enige tijd op zich wachten. Wij hechten er aan dat het definitieve evaluatieverslag met draagvlak vanuit alle partijen tot stand is gekomen.

Vraag 8.

We zagen tijdens carnaval veel variatie tussen steden in de aanpak van het bekersysteem. Zo gebruikten Tilburg en Den Bosch de hardcups en had iedere stad weer haar eigen statiegeldsysteem. Ziet het college het belang om in de evaluatie ook de aanpak en resultaten van andere gemeenten mee te nemen?

Antwoord 8.

Ja, wij zijn van mening dat het goed is ook naar de ervaringen van andere vergelijkbare gemeenten te kijken. De gemeente heeft echter geen invloed op die evaluaties. Dit is aan de verantwoordelijke partijen, te weten de organisatoren/initiatiefnemers van een evenement. In de gemeente Roosendaal betrof het ingezamelde percentage recyclebare bekers 90%. Een bewijs dat ook met Carnaval het wettelijk minimum ingezamelde percentage ruimschoots haalbaar is.Voor zover ons bekend zijn er verder geen definitieve gegevens uit andere vergelijkbare gemeenten beschikbaar.

Vraag 9.

Vindt het college ook dat niet alleen de wettelijke normen, maar ook de ervaringen van de gebruiker en horeca belangrijk zijn om mee te nemen in het beoordelen van het succes van het bekersysteem? Vindt het college het daarbij ook van belang om te kijken naar de kosten voor de eindgebruiker?

Antwoord 9.

Ja, aangezien de horeca dagelijks direct in contact staat met de consument, ligt het voor de hand dat zij de klantbeleving daarbij nadrukkelijk meewegen in de afwegingen voor hun bedrijfsvoering en het succes van het bekersysteem. In maart 2023 is er al een grote bijeenkomst geweest waarbij ongeveer 45 horecaexploitanten aanwezig waren. Na een stemmingsronde over de inzet van het type bekersysteem tijdens de pilots, koos 85% van de aanwezige horecaondernemers voor inzet van het RPET softcupsysteem. De ervaringen vanuit de horeca zijn steeds meegenomen in evaluaties na elk pilot-evenement.

Eén van de hoofdtaken van de Cleanteams was het informeren van de bezoekers over de circulaire drinkbeker en het gebruik hiervan. Om, ook buiten de dagelijkse ervaringen van de mensen in de horeca, een goed inzicht te krijgen in de kennis en het enthousiasme van de bezoekers over de circulaire drinkbeker, zijn er tijdens Breda Jazz 2023 ook enquêtes afgenomen. In totaal zijn er 360 enquêtes afgenomen, de uitkomsten van de enquête staan hieronder weergeven.

In de enquête werd de bezoeker ook om mogelijke verbeteringen gevraagd. Het grootste deel van de bezoekers had hier geen toevoeging en vond het een goed en fijn systeem. Van de aangedragen verbeteringen zag men als meest voorkomende verbetering het geld terug geven voor de beker (statiegeld), ook noemden bezoekers soms een recycle token welke gebruikt kon worden. Ook werd er aangegeven dat er met andere bekers gewerkt kon worden, de hardcup kwam hier het vaakst naar voren, maar ook eigen bekers van huis, bio bekers en glazen bekers. Verder kwamen er wat losse punten naar voren zoals het goedkoper maken van de drank, het plaatsen van meer kliko’s, statiegeld op biertray’s en het gebruik van grotere bekers.

Het idee achter de inzet van een duurzaam beker systeem is om middels een financiële prikkel de bezoeker van het evenement zijn beker terug te laten brengen naar de bar. De gedachte is dat wanneer de gedragsverandering heeft doorgezet deze financiële bijdrage op de langere termijn niet meer benodigd is.

Vraag 10.

Ondertussen is (onder meer vanuit andere steden) al ruime ervaring opgedaan met goed werkende systemen. Bent u bereid om - mede in navolging van de eerdere discussies en aangenomen motie - samen met de horeca te gaan werken naar een alternatief, werkend systeem zoals een ander statiegeldsysteem en/of hardcups?

Antwoord 10.

De gezamenlijke organisatoren van een evenement zijn hiervoor aan zet. Binnen de projectgroep werd door de pleinhoofden aangegeven dat ter ondersteuning aan het collectief en coördinatie er een projectleider geworven gaat worden door het Ondernemersfonds. Een projectleider zou een inventarisatie onder de horecaondernemers kunnen uitvoeren of de gekozen richting bij evenementen voor het RPET softcups systeem nog steeds door het merendeel van de horecaondernemers als beste keuze wordt gezien en men hiermee wenst door te gaan.

Vraag 11.

Hoe kijkt het college naar de mogelijkheid om sturing te geven door opnemen van kaders in de APV, waaronder over type beker en statiegeldsysteem, zoals in andere steden zoals Leiden?

Antwoord 11.

Het behalen van het verplichte percentage is vastgelegd in hogere, landelijke, wetgeving en het toezicht op de naleving daarop is in diezelfde wet neergelegd bij ILenT. Opname in de APV biedt geen toegevoegde waarde omdat daarmee alleen zaken worden geregeld die de openbare orde en veiligheid aan gaan. Het vastleggen van de verplichting van het gebruik van een bepaalde soort plastic beker betreft geen onderwerp in het kader van de openbare orde en veiligheid.

Naar onze mening is het van belang in te zetten op verdergaande gedragsverandering bij de bezoeker van het evenement én bij de inzet van horecaondernemers als collectief: De laatste beker, of dit nu een softcups of hardcup is, moet altijd terug naar de bar.