Raads­vragen Micro­plastics

Indiendatum: 6 jun. 2024

Breda, 6 juni 2024

Betreft: art 9 vragen Nurdels/ Microplastics

Geacht College,

Al een jaar lang zien wij regelmatig in lokaal nieuws artikelen over nurdels. Nurdels die de Mark maar blijven teisteren. Wellicht mocht het u ontschoten zijn een toelichting wat nurdles, ofwel microplastics zijn: piepkleine korreltjes kunststofgranulaat, minder dan 5 millimeter groot, die in de industrie worden gebruikt om allerlei plastic producten van te maken. Het probleem is dat het kunststofgranulaat spotgoedkoop is en dat de plasticindustrie er nonchalant mee omspringt. Tijdens het transport- en het overslagproces worden tonnen korrels gemorst. Zo belanden er jaarlijks in de Europese Unie maar liefst 8 biljoen van dit soort microplastics in de natuur, ofwel 22 miljard per dag. Je zou het kunnen zien als een olie lek in een vaste vorm. En dan hebben we het alleen nog maar over Europa. De Schotse organisatie The Great Nurdle Hunt schat dat er jaarlijks wereldwijd 230 miljoen kilo plastic nurdles in onze zeeën en oceanen terechtkomen, maar het werkelijke aantal is waarschijnlijk veel hoger. Daarmee vormen nurdles de op één na grootste bron van microplastics in het milieu. De ecologische schade is groot. Eenmaal in water terechtgekomen, zijn nurdles al helemaal niet meer op te ruimen. In zee worden ze dan ook vaak door marien biologen aangetroffen in de maag en darmen van vogels, vissen en andere dieren, die de korrels voor voedsel aanzien. Onderzoek heeft volgens The Great Nurdle Hunt aangetoond dat meer dan 220 soorten dieren op deze manier plastic eten, soms zoveel dat ze zich ‘vol’ voelen, geen echt voedsel meer tot zich nemen en verhongeren. Daarnaast krijgen ze de aan het plastic toegevoegde chemicaliën binnen.

Plastic vergaat nooit, maar valt na verloop van tijd onder invloed van uv-licht, wind, golven en ander natuurgeweld uiteen in steeds kleinere stukjes. Zo kunnen nurdles, die tot de ‘microplastics’ behoren omdat ze kleiner zijn dan 5 millimeter, uiteenvallen in nog veel kleinere ‘nanoplastics’. Net zolang tot ze microscopisch klein zijn en opgenomen kunnen worden door de kleinste dieren, die aan de basis van onze voedselkringloop staan. Plastic is veel meer dan zomaar een materiaalsoort, het bevat stoffen zoals zware metalen die er tijdens het productieproces in zijn beland en chemische additieven die er bewust aan zijn toegevoegd om het plastic een bepaalde eigenschap zoals kleur en buigzaamheid te geven. Bovendien hechten allerlei giftige stoffen die zich reeds in het water bevinden, zoals DDT en PCB’s, zich makkelijk aan nurdles.

Helaas - u wel bekend - heeft ook de gemeente Breda hier mee te maken. Diverse Natuur en milieu organisaties hebben in Breda afgelopen jaren meerdere malen aan de bel getrokken over de mate waarin “onze” Mark, leefomgeving van mens en dier hiermee wordt vervuild. De nurdels plakken aan alles vast en mixen enorm snel. Tot op heden is dit probleem nog niet opgelost. Dit kwam onlangs naar voren in de Algemeen Bestuur vergadering van het Waterschap De Brabantse Delta. Daarop zijn wij als gemeenteraadsfractie van Partij voor de Dieren Breda op werkbezoek gegaan om te zien hoe erg het gesteld is in de Mark. Wij maken ons enorm grote zorgen over de nurdels/ microplastics en hebben enkele vragen. Het waterschap en de gemeente Breda hebben een onderzoek afgerond waaruit bleek dat de nurdels afkomstig zijn van bedrijventerreinen Hazeldonk en Belgische Hoogstraten. Bedrijven zijn aangesproken op “good housekeeping” om problemen op orde te brengen. Bron: Markkant Breda Tot op heden is hier niets van terecht gekomen. Nog steeds komen er nieuwe nurdels bij in de Mark.

1. Wanneer en op welke wijze gaat het college (vanuit haar eigen verantwoordelijkheid en eigen gezag) handhaven bij betrokken bedrijven (al dan niet via de OMWB)?

2. Kunt u toezeggen dat u de raad op de hoogte zal houden van de vorderingen in de handhaving?

3. Is het college bereid samen te werken met andere bevoegde gezagen zoals de provincie en het waterschap? Is het college bekend met de “Ducor” zaak? Ducor Petrochemicals als eerste Nederlandse plasticproducent verantwoordelijk gesteld voor vervuiling met plastickorrels - Duurzaam Ondernemen (duurzaam-ondernemen.nl)

4. Is het college bereidt om hier een voorbeeld aan aan te nemen? De nurdel/ plasticvervuiling neemt ongekende vormen aan. Het huidige plasticbeleid van de overheid, gebaseerd op vrijwilligheid, schiet tekort.

5. Ziet het college de noodzaak actie hierop te ondernemen?

6. Is het college bereidt dwangsommen aan deze milieu vervuilers op te leggen?

7. Gaat het college de milieu vervuilers verantwoordelijk stellen voor de geleden natuurschade en het biodiversiteitsverlies?

8. Om de doelen van de Kaderrichtlijn Water te halen en de gezondheid van de menselijk en dierlijke inwoners van Breda te beschermen is het ook dringend gewenst dat wateren nurdel/micro plastic vrij zij. Mens en dier willen geen plastic in hun water en in hun lijf.

9. Wanneer is het college bereid dit te realiseren en zorg te dragen dat de Mark en Bredase wateren schoon zijn?

10. Kunt u ons meenemen in welk beleid momenteel gevoerd ten aanzien van schoon en veilig water ten aanzien van de natuur en biodiversiteit?

Alvast dank.

Met vriendelijke groet,

Partij voor de Dieren Breda